Matemblewo jest śródleśną osadą, która od 1283 roku z nadania księcia Mściwoja II do końca XVIII wieku była własnością zakonu cystersów. Prowadziła tędy, przez las, główna droga z Matarni do Gdańska. W XVII-XVIII wieku Matemblewo było zamieszkiwane przez biedotę miejską.
Początek kultu maryjnego w tym miejscu jest związany z wydarzeniem z zimy 1763 roku. Ubogi stolarz z Matarni, Stanisław, udał się w czasie zamieci śnieżnej po lekarza dla żony spodziewającej się dziecka. W lesie opadł z sił i wtedy ukazała mu się Matka Boska, która poleciła wracać do domu gdzie oczekuje żona i nowonarodzony syn. O zdarzeniu tym stolarz opowiedział oliwskim cystersom. Opowieść musiała zostać uznana za wiarygodną, skoro została odnotowana w kronice zakonu. Niedługo po tym ufundowano skromną kapliczkę. W 1790 roku wykonano drewnianą figurę Matki Bożej Brzemiennej. Nie znamy jej autora - mógł to być cysters z Oliwy lub nieznany artysta z Gdańska. Figura ma 180 cm wysokości i 90 cm szerokości. Została wykonana z drewna modrzewiowego. Do Matemblewa przyniesiono ją w procesji z Oliwy. Według legendy kobiety mające problem z poczęciem dzieci przychodząc do kapliczki z prośbami, przynosiły też woreczki z ziemią, którą rozsypywały wokół kapliczki. Po wielu latach znoszenia ziemi powstał kopiec o wysokości 9 metrów i średnicy 6 metrów. W kilka lat po ufundowaniu kapliczki, postawiono leśniczówkę, gdyż Matemblewo stało się siedzibą leśnictwa.
Po 1772 roku aż do XIX wieku na wschód od Matemblewa poszukiwano bursztynu metodą odkrywkową. Na prace te ogłaszano przetargi. Nazwa Matemblewo zaczęła być używana od końca XVIII wieku. Przypuszcza się że pochodzi od nazwiska Bernarda Matemlewskiego (lub Mateblowskiego), który w latach 1748-50 i 1760-63 był proboszczem w pobliskiej Matarni. Na mapie z 1790 roku Matemblewo jest zaznaczone jako Martin Glowa.
W 1903 kapliczka została zniszczona, a dwa lata później odbudowano ją jako obiekt murowany. Cegły na budowę ofiarowała rodzina Romer z Matarni.
Ludność zajmowała się pracą w lesie lub pobliskich cegielniach. W 1910 roku wybudowano nową, stojącą do dziś leśniczówkę. W latach Wolnego Miasta Gdańska część Matemblewa należała do niejakiego Neumanna.
W czasie drugiej wojny światowej matki często modliły się o szczęśliwy powrót synów z frontu. Pod koniec wojny do służby w wojsku został powołany leśniczy Georg Liek. W 1944 roku Niemcy rozpoczęli kopanie umocnień ziemnych w lasach matemblewskich. Do prac tych zatrudniani byli głównie więźniowie (np. z pobliskiego podobozu w Kokoszkach). Wykopano całe kilometry okopów, stanowisk dla ciężkiego sprzętu, pozycji strzeleckich i ziemianek, doskonale wykorzystując warunki terenowe.
W marcu 1945 roku lasy matemblewskie były areną ciężkich walk z Armią Czerwoną. Według lokalnej legendy, już po zajęciu Gdańska przez Armię Czerwoną wielu okolicznych mieszkańców zebrało się wokół kapliczki oczekując najgorszego. Gdy nadjechali Sowieci, nie tylko nic złego tym ludziom nie zrobili a jeszcze rozdali żywność. Miał być to kolejny dowód na łaski Matki Bożej.
Kapliczka w Matemblewie na przedwojennej pocztówce (zbiory prywatne)
Kapliczka w Matemblewie fot. Kamil Sobolewski
Ludność zajmowała się pracą w lesie lub pobliskich cegielniach. W 1910 roku wybudowano nową, stojącą do dziś leśniczówkę. W latach Wolnego Miasta Gdańska część Matemblewa należała do niejakiego Neumanna.
Leśniczówka z 1910 roku fot. Kamil Sobolewski
W czasie drugiej wojny światowej matki często modliły się o szczęśliwy powrót synów z frontu. Pod koniec wojny do służby w wojsku został powołany leśniczy Georg Liek. W 1944 roku Niemcy rozpoczęli kopanie umocnień ziemnych w lasach matemblewskich. Do prac tych zatrudniani byli głównie więźniowie (np. z pobliskiego podobozu w Kokoszkach). Wykopano całe kilometry okopów, stanowisk dla ciężkiego sprzętu, pozycji strzeleckich i ziemianek, doskonale wykorzystując warunki terenowe.
Pozostałości ciągnących się kilometrami okopów z końca II wojny światowej fot. Kamil Sobolewski
W marcu 1945 roku lasy matemblewskie były areną ciężkich walk z Armią Czerwoną. Według lokalnej legendy, już po zajęciu Gdańska przez Armię Czerwoną wielu okolicznych mieszkańców zebrało się wokół kapliczki oczekując najgorszego. Gdy nadjechali Sowieci, nie tylko nic złego tym ludziom nie zrobili a jeszcze rozdali żywność. Miał być to kolejny dowód na łaski Matki Bożej.
5 X 1954 roku Matemblewo włączono w granice miasta. W 1980 wybudowano tu Dom Samotnej Matki. 5 czerwca 1999 roku podczas pielgrzymki do Polski, odprawił tu mszę papież Jan Paweł II. Kapliczka istnieje do dziś, otoczona łukiem dwunastu starych lip; nieco dalej rosną modrzewie, których wiek oceniany jest na ok. 250 lat. Na cegłach kapliczki zachowały się wyryte bardzo ciekawe napisy i rysunki. Jeden z nich nosi datę 24 marca 1945 roku - dzień w którym Sowieci zajęli Matemblewo. Działa tu leśnictwo, a po wschodniej stronie powstało spore osiedle w zabudowie jednorodzinnej. Leśniczymi w ostatnich latach byli: Antoni Szymerkowski, Robert Koszela i Sławomir Skrzypek.
Wybijające u podnóża kopca źródełko ozdobione figurą anioła fot. Kamil Sobolewski
Cegła z wyrytym okrętem i datą 12 VII 1939, na krótko przed wybuchem wojny fot. Kamil Sobolewski
Cegła z wyrytą data 24.03.1945 – dzień, w którym Sowieci zajęli okolicę fot. Kamil Sobolewski